Od wielu lat można spotkać się z określeniem Design Thinking, ale większość osób nie do końca wie, co to dokładnie oznacza ten termin. W tym artykule postaramy się wszystko wyjaśnić, abyś nie miał wątpliwości, czym jest dokładnie Design Thinking, jakie są wady i zalety tego procesu.
Design Thinking – co to znaczy?
Design Thinking jest kreatywnym procesem innowacyjnym, w którym zespół złożony z różnych osób opracowuje najbardziej trafne pomysły i rozwiązania zorientowane na klienta. Może dla większości z Was wydawać się to normalną pracą w teamie, ale nie do końca tak jest. Design Thinking oznacza sekwencje etapów pracy, co oznacza, że grupa systematycznie rozwiązuje problemy w innowacyjny sposób bądź tworzy zupełnie nowy wynalazek. Musicie pamiętać, by uwzględnić przy tym jak najwięcej perspektyw, a w szczególności perspektyw przyszłych użytkowników. W tym procesie wszystkie etapy i techniki pracy są realizowane naprzemiennie. Możemy śmiało stwierdzić, że Design Thinking jest czymś więcej niż tylko przewodnikiem po tworzeniu nowych rzeczy – to jest też podstawowa zasada działania, której podstawą jest otwartość na zupełnie nowe idee, perspektywy i eksperymenty, a także wynikające z nich błędy. Ta otwartość i konstruktywność ma wpływ na całą kulturę korporacyjną, a firmy, które pracują metodą Design Thinking, są dużo bardziej innowacyjne i lepiej przygotowane do zmian, jakie zachodzą w świecie. Kluczowym elementem tego procesu jest skoncentrowanie się na użytkowniku i jego potrzebach, co oznacza stałą gotowość do kontaktu z klientami od samego początku procesu, rozpoznania ich potrzeb i sytuacji, a także opracowania i przetestowania pomysłów wraz z nimi. Zatem zaangażowani są klienci nie tylko w momencie, kiedy produkt jest gotowy, ale znacznie wcześniej, co przynosi wiele korzyści.
Jak powstał termin Design Thinking?
Każdy zapewne zdaje sobie sprawę z tego, że jest to termin pochodzący z języka angielskiego. Design oznacza projektowanie, rozwijanie, tworzenie czy wymyślanie, ale nie w sensie estetyki, a Thinking dosłownie oznacza myślenie, a więc można to przetłumaczyć jako myślenie twórcze. Jeśli chodzi o korzenie Design Thinking, to po raz pierwszy użyto tego terminu w latach 60. ubiegłego wieku w Stanach Zjednoczonych – pewnie nikogo to nie dziwi, bo przecież z USA wywodzi się mnóstwo świetnych projektów i terminów, które zrewolucjonizowały procesy w przedsiębiorstwach.
Kiedy warto stosować Design Thinking?
W pierwotnym zamierzeniu Design Thinking miał być wykorzystywany w innowacyjnych działaniach i projektach, ale obecnie jest to metoda wykorzystywana do rozwiązywania różnego rodzaju problemów, wśród których możemy podać przykłady:
- rozwoju produktu na nowe obszary biznesowe,
- rozwój ważnych procesów w firmie,
- restrukturyzację obszarów organizacyjnych,
- aplikację kosztów podróży.
Oczywiście to tylko kilka przykładów, gdyż jest to proces, który obejmuje wiele projektów i tak naprawdę każdy może pracować z Design Thinking. Musisz jednak pamiętać, że proces myślenia twórczego wymaga czasu, a więc trzeba się zaangażować i mieć doświadczenie. Samo przeczytanie książki o Design Thinking nie wystarczy, by poprowadzić projekt od początku do końca z powodzeniem. Musisz mieć wiedzę metodologiczną, ale tę możesz przecież zdobyć, a z racji tego, że jest to praca w teamie, to doświadczenie zdobędziesz szybko. Co jest jeszcze ważne? Design Thinking jest czasochłonny i musi się opłacać, a więc jeśli nie potrafisz znaleźć rozwiązania lub nie możesz wymyślić nic kreatywnego bez większego wysiłku, to cały projekt nie będzie tego wart.
Kto korzysta z Design Thinking?
Możemy śmiało stwierdzić, ze wszystkie firmy, które są innowacyjne i są w stanie wykorzystać ten proces w swoich działaniach. Nie ma znaczenia wielkość firmy, branża, w której działa czy lokalizacja – przedsiębiorstwa farmaceutyczne, deweloperzy, koncerny inżynieryjne czy małe firmy konsultingowe z powodzeniem mogą wykorzystać Design Thinking w swojej pracy. Lepiej jest zapytać, kto nie może korzystać z Design Thinking i wówczas odpowiedź jest dość prosta – wszyscy, którzy nie mogą lub nie chcą poświęcić czasu sobie, współpracownikom lub którzy nie mają chęci uczestniczyć w tym procesie.
Korzyści Design Thinking
Jest sporo zalet tego rozwiązania, a wśród nich możemy wyróżnić:
- innowacyjność przedsiębiorstwa,
- rozwiązania są skoncentrowane na kliencie,
- dzięki skupieniu na procesie można szybko uzyskać kompleksowe wyniki,
- uwzględnia się wiele perspektyw,
- wpasowanie w szybko zmieniający się świat,
- tworzenie obiektywnie najlepszych rozwiązań,
- wspólne opracowanie pomysłów i akceptacja ich przez wszystkich,
- szerokie zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron,
- opłacalność finansowa.
Wady Design Thinking
Każdy proces, metoda czy innowacja ma jakieś wady i tak też jest z Design Thinking. Tutaj możemy mówić o tym, że:
- cały proces jest bardzo czasochłonny,
- mogą pojawić się większe koszty nakładu pracy,
- potrzebne jest doświadczenie i wiedza.
Czy warto stosować Design Thinking?
Jeśli chcesz rozwijać coś nowego, a Twoja firma pragnie wyprzedzić konkurencję i być innowacyjną na rynku, to oczywiście twórcze myślenie jest opłacalne. Każdy, kto chce ulepszyć lub odzwierciedlić w lepszy sposób już istniejące pomysły powinien wdrożyć Design Thinking, bo to pozwala tworzyć zupełnie nowe projekty inne od wszystkich dotychczasowych. Dzięki tej metodzie można bardziej zaangażować pracowników, ale i klientów. Dodatkowo można liczyć na wydajniejsze procesy innowacyjne, a także poprawę kultury pracy. Choć cały proces jest czasochłonny, to jednak wszystko i tak zależy od tego, jaki projekt jest realizowany, a dodatkowo całość zależna jest od uczestników. Jedna grupa stworzy projekt w ciągu siedmiu dni, a inni będą potrzebować więcej czasu. Choć niektórzy mówią, że można, kolokwialnie mówiąc, ogarnąć to w krótszym terminie, to wówczas nie jest to Design Thinking, a jedynie nawiązanie do tego procesu. Wszystko jest podzielone na etapy, których przyspieszyć się nie da, a zasada jest taka, że im bardziej chcesz być innowacyjny, tym dłużej trwa proces.
Design Thinking jako praca zespołowa
Często pojawia się pytanie, czy Design Thinking można robić samemu? Jednak jest to proces zespołowy, choć jeśli firma zatrudnia osoby przeszkolone jako trenerzy Design Thinking, to oczywiście można pracować bez pomocy z zewnątrz i w pewnym sensie możemy stwierdzić, że projekt można wykonywać samodzielnie. Jednak cały proces moderacji nie powinien być robiony przez jedną osobę, bo optymalne wyniki można osiągnąć w grupie, która tworzy burzę mózgów i jako team jest dużo bardziej kreatywna i innowacyjna niż jako samodzielna jednostka. Design Thinking to praca zespołowa, a chodzi między innymi o uwzględnienie jak największej liczby perspektyw, ponieważ tylko w ten sposób można tworzyć zupełnie nowe rozwiązania. Rozwiązania te najczęściej wykraczają poza możliwości jednostki, poza horyzonty zawodowe, na które samodzielnie nie natknęlibyśmy się. Dlatego ważne jest, by w procesie zaangażowanych było jak najwięcej różnych osób, z różnych dziedzin i środowisk. Najczęściej są to grupy składające się z 8 osób, choć oczywiście zalecane jest utworzenie dwóch zespołów jednocześnie, aby można było wybierać pomiędzy dwoma dobrymi rozwiązaniami lub połączyć te dwa podejścia, aby efekt był jeszcze lepszy.
Etapy Design Thinking
Proces myślenia twórczego składa się z sześciu etapów, a pierwsze trzy z nich dotyczą problemu i użytkowników ze wszystkich perspektyw, natomiast ostatnie służą do opracowania rozwiązania i testują je. Tak prezentują się poszczególne etapy:
- Zrozumienie – o co w tym wszystkim chodzi? Zakres i rozgraniczenie.
- Określenie potrzeb – kim jest klient, jaki jest jego świat i potrzeby?
- Zdefiniowanie procesu – czym zespół ma się zająć?
- Przedstawienie pomysłów
- Wdrożenie prototypu pomysłu
- Test
W pierwszym etapie należy zebrać wszystkie informacje, a celem tego działania jest przedstawienie zespołowi problemu. Ta faza wymaga czasu i niezwykle ważna jest w tym momencie praca zespołowa, choć oczywiście na każdym etapie ma ona duże znaczenie. Określenie potrzeb klienta jest kolejnym etapem, w którym należy zagłębić się w jego sytuację, środowisko, w jakim żyje, co jest dla niego ważne, a co nie. Ważne jest, by pytać klientów o ich potrzeby i sytuacje, gdyż tylko w taki sposób można otrzymać wiarygodne odpowiedzi. Trzecim etapem jest ustalenie, jak będzie przebiegać dalsza praca i czym zespół powinien się zająć. Większość procesów twórczych przebiega podobnie, a więc na początku musicie stworzyć jak najwięcej możliwości, a następnie dokonujecie wyboru najlepszych pomysłów. Rezultatem trzeciego etapu są kluczowe pytania dotyczące problemu.
Teraz przychodzi czas na przedstawienie pomysłów, a członkowie zespołu są podekscytowani i nie mogą się doczekać. W tym momencie można mówić wszystko, co wcześniej wpadło do głowy. Można też nakręcić filmiki lub coś namalować – w tym procesie jest miejsce na wszystko, a przede wszystkim ważne jest bycie kreatywnym. Celem jest wygenerowanie jak największej ilości pomysłów, z których następnie będą wybierane najlepsze. Najlepszym sposobem na przetestowanie pomysłu jest prototyp. Może być to prosta symulacja lub wersja produktu, albo wprowadzenie pomysłu jedynie w części. Prototypy są po to, by sprawdzić, czy pomysł w ogóle działa. Jeśli klient nie będzie mógł sprawdzić produktu, to trudno przewidzieć, czy jest to dobre rozwiązanie, a może kiepskie. Jeśli prototyp nie przejdzie testu, to trzeba szukać dalej i nie osiadać na laurach. Ostatnim etapem jest testowanie, a więc prototyp musi być wypróbowany przez klienta. Jednak należy zrobić to w odpowiedni sposób. Nie zachwalaj prototypu i nie opowiadaj o nim, to klient ma odpowiadać na pytania, a nie sugerować się Twoją opinią. Poproś klienta, aby swobodnie przetestował produkt i wypowiedział każdą myśl, jaka przychodzi mu do głowy. Każda odpowiedź ma znaczenie i jest cenną uwagą. Najważniejsze jest to, by przeprowadzić otwarty wywiad i słuchać nawet dość kontrowersyjnych czy oryginalnych pomysłów klienta. Wszystko powinno zostać udokumentowane, a następnie przekazane zespołowi.
Design Thinking to proces myślenia twórczego, który zrewolucjonizował rynek i od wielu lat prężnie jest wykorzystywany w innowacyjnych przedsiębiorstwach.