Zasiedzenie nieruchomości jest jednym ze sposobów nabycia własności nieruchomości. W celu zasiedzenia nieruchomości muszą zostać spełnione określone przesłanki ustawowe.
Instytucję zasiedzenia nieruchomości reguluje art. 172 kodeksu cywilnego. Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze.
Jednakże po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność nawet jeśli uzyskał posiadanie w złej wierze.
Posiadanie nieruchomości jako posiadacz samoistny oznacza, że ktoś włada nieruchomością faktycznie tak jak jej właściciel. Może to oznaczać różne okoliczności na przykład płacenie podatków związanych z nieruchomością, ogrodzenie nieruchomości, w przypadku nieruchomości rolnej – uprawianie jej i pobieranie pożytków.
Działanie w dobrej wierze, które pozwala na zasiedzenie nieruchomości po dwudziestu latach oznacza, że posiadacz samoistny włada nieruchomością w przekonaniu, że jest jej właścicielem. Sytuacja takie zdarzają się czasem, jeżeli na przykład doszło do przekazania nieruchomości między członkami rodziny bez zawarcia umowy w formie aktu notarialnego, ponieważ strony nie miały wiedzy, że taka forma musi być zachowana. Wówczas posiadacz samoistny jest przekonany, że jest on właścicielem nieruchomości.
Posiadanie w złej wierze ma natomiast miejsce w sytuacji, w której posiadacz dobrze wie, że nie jest właścicielem nieruchomości. Czasem nawet zna osobę, której przysługuje prawo własności do nieruchomości.
W przypadku nieruchomości rolnych do zasiedzenia może dojść jedynie w przypadku, gdy posiadaczem samoistnym jest rolnik indywidualny, a powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z nieruchomościami rolnymi stanowiącymi jego własność nie przekroczy 300 ha użytków rolnych. Jeżeli natomiast właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie, jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania pełnoletności przez tego właściciela.
Czas posiadania nieruchomości może być w niektórych przypadkach kumulowany. Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czyli wiedział, że nieruchomość stanowi własność kogoś innego, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania następcy wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Zasady te stosuje się również w przypadku, gdy pierwszy posiadacz samoistny zmarł, a w jego miejsce wstąpił spadkobierca, który dalej władał rzeczą jak właściciel nieruchomości.
Jeżeli posiadacz samoistny, który zasiedział nieruchomość, chce zostać wpisany do księgi wieczystej jako właściciel, powinien wnieść do sądu wniosek o przeprowadzenie postępowania w przedmiocie stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości.